20.79 കോടി ഇന്ത്യക്കാർ ദരിദ്രർ എന്ന് കേന്ദ്ര സർക്കാരിന്റെ ആസൂത്രണ സംവിധാനമായ നീതി ആയോഗ് കണക്കാക്കിയിരുന്നു.
നീതി ആയോഗിന്റെ ബഹുമുഖ ദാരിദ്ര്യ സൂചികയുടെ (എംപിഐ) രണ്ടാം പതിപ്പ് ഇന്ത്യൻ ജനസംഖ്യയുടെ 14.96 ശതമാനം ‘ബഹുമുഖ’ ദരിദ്രരാണെന്ന് പ്രവചിക്കുന്നു. 2021-ലെ ജനസംഖ്യാ കണക്കുകൾ പ്രകാരം 207.9 ദശലക്ഷം (20.79 കോടി) ഇന്ത്യക്കാർ ദാരിദ്ര്യം അനുഭവിക്കുന്നവരാണ്. അതേ സമയം 2015- 16 ലെ കണക്ക് അനുസരിച്ച് 24. 85 ശതമാനത്തിൽ നിന്ന് 2019-21ൽ 14. 96ശതമാനം ആയി കുറഞ്ഞു എന്നും റിപ്പോർട്ടിൽ പറയുന്നു.
ദേശീയ കുടുംബാരോഗ്യ സർവേ-5 (NFHS-5) ആണ് ഈ കണക്കുകളിൽ എത്തിച്ചേരാനുള്ള പ്രാഥമിക വിവര ഉറവിടം. ദേശീയ എംപിഐയിൽ എത്തുമ്പോൾ ഉപയോഗിക്കുന്ന പ്രധാന ലംബങ്ങൾ ആരോഗ്യം, വിദ്യാഭ്യാസം, ജീവിത നിലവാരം എന്നിവയാണ്.
ദാരിദ്ര്യത്തിൽ കുറവുണ്ടായിട്ടുണ്ടെങ്കിലും, ബഹുമുഖ ദരിദ്രരുടെ അനുപാതം ഇന്ത്യൻ ജനസംഖ്യയുടെ 19.28 ശതമാനം ആയിരുന്നതിനാൽ നഗര-ഗ്രാമ വിഭജനം ഇപ്പോഴും ആശങ്കാജനകമാണെന്ന് നിതി ആയോഗ് റിപ്പോർട്ട് പറയുന്നു. 2019-21 ൽ ഇൻഡിക്കേറ്റർ തിരിച്ചുള്ള പ്രകടനത്തെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം, ഇന്ത്യൻ ജനസംഖ്യയുടെ 31.52 ശതമാനം ഇപ്പോഴും പോഷകാഹാരംത്തിനുള്ള അവകാശം നിഷേധിക്കപ്പെട്ടവരായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. 6 ശതമാനം പോയിന്റ് ദാരിദ്ര്യം കുറഞ്ഞതായാണ് വിലയിരുത്തലിൽ.
ഇന്ത്യയിൽ തുറസ്സായ സ്ഥലങ്ങളിലെ മലമൂത്ര വിസർജനത്തിൽ നിന്ന് മുക്തമായി എന്ന് കേന്ദ്രസർക്കാർ പലതവണ അവകാശപ്പെട്ടിട്ടുണ്ടെങ്കിലും നിതി ആയോഗ് റിപ്പോർട്ട് പ്രകാരം 30.13 ശതമാനം ജനസംഖ്യ ശുചിത്വ സേവനങ്ങളുടെ കാര്യത്തിലും 43.90 ശതമാനം ജനങ്ങൾ പാചക ഇന്ധനത്തിന്റെ കാര്യത്തിലും പിന്നോക്കം നിൽക്കുന്നുണ്ട്.
അടുത്തിടെ യുഎൻഡിപി ആഗോള ബഹുമുഖ ദാരിദ്ര്യ സൂചിക പുറത്തിറക്കിയതിൽ ഇന്ത്യയിൽ ബഹുമുഖ ദാരിദ്ര്യത്തിൽ ജീവിക്കുന്ന ആളുകളുടെ ശതമാനം ഇന്ത്യയിൽ 16.4 ആണ്.
ഇന്ത്യയുടെ ഉയർന്ന ജനസംഖ്യ കണക്കിലെടുക്കുമ്പോൾ കേവല സംഖ്യകളിൽ 1.44 ശതമാനംപോയിന്റുകളുടെ വ്യത്യാസം പ്രധാനമാണ്. മറ്റൊരു വിധത്തിൽ പറഞ്ഞാൽ, യുഎൻ പ്രകാരം ഇന്ത്യയിലെ മറ്റൊരു 20 ദശലക്ഷം ആളുകൾ ബഹുമുഖ ദരിദ്രരാണ്, അതേസമയം നീതി ആയോഗ് അങ്ങനെ കരുതുന്നില്ല.